Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego prowadziła w latach 2006 do 2015 r. prace nad przygotowaniem projektu nowego kodeksu cywilnego, który miał w przyszłości zastąpić obowiązujący kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 r. Wobec rozwiązania KKPC w grudniu 2015 r. prace te nie zostały zakończone przygotowaniem gotowego projektu (na temat efektów prac KKPC na projektem nowego kodeksu cywilnego zob.: Historia prac nad projektem nowego kodeksu cywilnego). W styczniu 2016 r. na spotkaniu kierowników katedr prawa cywilnego z prawie wszystkich wydziałów prawa w Polsce została podjęta decyzja o kontynuowaniu prac nad projektem jako projektem akademickim. Chociaż idea przygotowania nowego kodeksu cywilnego nie jest powszechnie aprobowana i ma wielu przeciwników środowisku prawniczym, za potrzebą prowadzenia prac nad takim projektem przemawia kilka argumentów. Od lat dostrzegalny jest stały proces dekodyfikacji prawa cywilnego, na skutek czego kodeks cywilny traci swoją funkcję regulacyjną. Uchwalane liczne ustawy pozakodeksowe ze swoimi przepisami niedostosowanymi do konstrukcji przyjętych w kodeksie cywilnym przyczyniają się do niespójności systemu prawnego i prowadzą do degradacji roli kodeksu jako głównego aktu prawnego regulującego stosunki cywilnoprawne. Obowiązujący kodeks cywilny utrudnia - ze względu na swoją strukturę - adaptację nowych regulacji unijnych w ramach spójnego systemu prawa. Wielokrotne nowelizacje kodeksu cywilnego (od 1990 r. kodeks cywilny był nowelizowany ponad 60-krotnie) znacznie utrudniają jego stosowanie a rozstrzygnięcia sądów stają się coraz mniej przewidywalne. Rośnie znaczenie gospodarcze usług, a umowy ich dotyczące nie są poprawnie unormowane w kodeksie, co widać zwłaszcza na tle przepisów o zleceniu oraz o robotach budowlanych. Ponadto w praktyce pojawiają się nowe rodzaje umów, zwłaszcza w sferze szeroko rozumianych usług, które nie znajdują właściwej regulacji w kodeksie cywilnym. Dziedziną, w której ujawnia się coraz wyraźniej niedostosowanie obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego do codziennej praktyki obrotu, jest też tzw. obrót elektroniczny. Problem nie ogranicza się do niedostatecznej regulacji umów o świadczenie usług społeczeństwa informacyjnego, lecz nieuwzględnienie jako przedmiotu stosunków cywilnoprawnych tzw. treści cyfrowych. Przepisy kodeksu cywilnego oparte są na paradygmacie przedmiotu materialnego jako przedmiotu praw (np. rzeczowych) czy przedmiotu świadczenia. Coraz częściej jednak przedmiotem praw lub przedmiotem świadczenia są zaś treści cyfrowe. Wiele innych obszarów prawa prywatnego wymaga ponownego przemyślenia, przykładowo tylko można wymienić skomplikowaną i nieuporządkowaną materię terminów przedawnienia czy niewystarczający dla potrzeb praktyki model odpowiedzialności kontraktowej. W prawie rzeczowym konieczne jest ujednolicenie przepisów o zabezpieczeniach wierzytelności, wykazujących wiele nieuzasadnionych różnic, a także uregulowanie kwestii pozostawionych dotychczas orzecznictwu i nauce prawa, jak chociażby problem nadzabezpieczenia czy wielości zabezpieczeń. Rozważania wymaga też przywrócenie – znanej prawu rzeczowemu z 1946 r. – instytucji ciężarów realnych i wprowadzenia nowych konstrukcji, np. użytkowania przedsiębiorstwa. Z uwagi na zasadę zamkniętego katalogu praw rzeczowych wprowadzenie nowych praw lub modyfikacja treści istniejących praw rzeczowych wymaga bowiem interwencji ustawodawcy. Zmiany konieczne są także w prawie spadkowym. Ponownego rozważenia wymaga koncepcja ochrony osób bliskich spadkodawcy, uelastycznienia istniejących konstrukcji w prawie spadkowym (np. zrzeczenia się dziedziczenia) czy – najpilniejsza – sprawa uporządkowania i jasnego określenia zasad zaspokajania długów spadkowych. Z tych wszystkich powodów warto prowadzić badania i przygotować projekty, które mogłyby w przyszłości zastąpić obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego, dostosowując je lepiej do zmian społecznych i gospodarczych. Sprawą drugorzędną jest kwestia, czy miałoby to nastąpić przez przyjęcie nowego kodeksu cywilnego, czy też przez stopniowe zastępowanie poszczególnych ksiąg obowiązującego kodeksu cywilnego nowymi (jak to czyniono np. w Holandii). Celem prowadzonych prac ma być ponadto zaktywizowanie środowiska cywilistów i pobudzenie dyskusji nad aktualnymi problemami prawa cywilnego. Przygotowane w ramach prowadzonych prac projekty będą poddawane publicznej ocenie na organizowanych w tym celu konferencjach. Do udziału w pracach zapraszamy wszystkich samodzielnych pracowników naukowych zajmujących się w swojej pracy badawczej prawem cywilnym. W pracach mogą brać udział także młodsi pracownicy naukowi (ze stopniem doktora) zarekomendowani przez kierowników instytutu, katedry lub zakładu.